12. สมุนไพรไทยสู่สากล

12. สมุนไพรไทยสู่สากล

สมุนไพร ( Medicinal Plant หรือ Herb ) กำเนิดจากธรรมชาติและมีความหมายต่อชีวิตมนุษย์ โดยเฉพาะในมิติทางสุขภาพ อันหมายถึงทั้งการส่งเสริมสุขภาพและการรักษาโรค ความหมายของยาสมุนไพร ในพระราชบัญญัติยา   พ.ศ.2510 ได้ระบุว่า “ ยาสมุนไพร ” หมายความว่า ยาที่ได้จากพฤกษชาติ สัตว์ หรือแร่ธาตุ ซึ่งมิได้ผสมปรุง หรือ แปรสภาพ

      สมุนไพรนับเป็นเทคโนโลยีพื้นบ้านที่สำคัญประการหนึ่ง ในการดูแลรักษาสุขภาพตนเองของประชาชนไทย เป็นวิทยาการที่เหมาะสมในงานสาธารณสุขมูลฐาน สมุนไพรที่ส่งเสริมในงานสาธารณสุขมูลฐาน  อาจกล่าวได้ว่าสมุนไพรสำหรับงานสาธารณสุขมูลฐานคือ  สมุนไพรที่ใช้ในการส่งเสริมสุขภาพ และการรักษาโรคอาการเจ็บป่วยเบื้องต้น

      สมุนไพรเดี่ยว และสมุนไพรแบบตำรับ ถือเป็นผลิตภัณฑ์ยาที่ผลิตจากสมุนไพร มีทั้งยาแผนโบราณ ( ยาไทย ) และพัฒนาเป็น “ ยาจากสมุนไพร ” ซึ่งใช้วิทยาการทางวิทยาศาสตร์ในการผลิต

และควบคุมคุณภาพ ซึ่งมีคุณภาพมาตรฐานยิ่งขึ้นจากการผลิตยาแผนโบราณทั่วไป

   ปัจจุบันเทคโนโลยีได้พัฒนาขึ้นมาก หมวดผลิตภัณฑ์จึงไม่ได้มีแต่เพียงยารักษาโรคแผนโบราณ ( Traditional  Medicine ) ดังเช่นสมัยก่อน แต่มีการพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เสริมสุขภาพ ( Herbal Supplement ) และยาสมุนไพร และยาจากสมุนไพร ( Herbal Medicine ) รวมทั้งชาสมุนไพร ( Herbal Tea ) เครื่องดื่มสมุนไพร ( Herbal Drink ) เครื่องสำอางสมุนไพร ( Herrbal Cosmetic ) และการผลิตยังมีการพัฒนากรรมวิธีการสกัด ( Herbal Extract ) สำหรับด้านคุณภาพนั้น ยังมีการวิเคราะห์ ( Analysis ) หาสารเทียบ ( Marker ) และหากทราบว่าสารใดเป็นตัวออกฤทธิ์ ก็สามารถปรับให้มีสารออกฤทธิ์ในปริมาณที่สม่ำเสมอตามที่กำหนด หรือเรียกว่า Standardization หรือ Standardize  ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป

   ในด้านการบรรจุ บรรจุภัณฑ์ไม่เพียงแต่เป็นการนำส่งสินค้าให้ถึงมือผู้บริโภคเท่านั้น แต่ยังต้องมีบทบาทในการรักษาคุณภาพของสินค้าให้มีความสดใหม่ มีอายุยาวนานระหว่างที่จัดจำหน่าย และต้องมีหน้าที่ให้รายละเอียดที่เหมาะสมและสร้างแรงจูงใจแก่ผู้บริโภคด้วย

   เฉพาะตัวพืชสมุนไพรเอง ประเทศไทย เป็นสวรรค์ของพืช เมื่อได้มาเพาะปลูกในเมืองไทยแล้ว

ยังมีคุณภาพดีกว่าแม้ประเทศต้นตำรับเอง ที่เป็นเช่นนี้เพราะ เรามีอุณหภูมิที่พอเหมาะ น้ำ และแสงแดดที่อุดมสมบูรณ์ ประกอบกับเนื้อดินที่อุดม เนื่องจากเราตั้งอยู่ สามเหลี่ยมปากแม่น้ำ และปากอ่าว ในขณะที่เหนือประเทศไทยขึ้นไปคือ จีนและอินเดีย น้ำฝนไหลผ่านสองประเทศนี้ชะเอาดินอุดมมาตกที่ประเทศไทย ทำให้องค์ประกอบทุกด้านสมบูรณ์

ด้วยเหตุนี้ พืชของไทยจึงมีผลผลิตต่อไร่ต่ำ เพราะไม่จำเป็นต้องออกลูกมาก และตัวมันเองก็ไม่ต้องผลใหญ่ เพราะไม่ต้องต่อสู้กับภัยธรรมชาติ แต่คุณภาพภายใน สูงกว่าพืชจากประเทศต่างๆทั่วโลก หากคนไทยและรัฐบาลไทยเข้าใจพรสวรรค์ของประเทศไทย รู้จักใช้ประโยชน์ โดยไม่ทำลายพืชพรรณขนานแท้ของไทยเพียงเพื่อต้องการผลผลิตต่อไร่สูง เมื่อนั้นประเทศไทยจะเป็นที่นิยมของทั่วโลกว่ามีสมุนไพรคุณภาพสูงและสามารถสร้างราคาจากคุณภาพ แทนการหาเงินจากปริมาณ ซึ่งรังจะนำความยากจนแก่ประชาชนในภายหลัง